Wykorzystanie wizerunków

Dobre praktyki w zakresie reprodukcji wizerunków banknotów i monet.

Narodowy Bank Polski, jako wyłączny emitent oraz właściciel autorskich praw majątkowych do projektów banknotów i monet będących prawnymi środkami płatniczymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ustala Dobre praktyki regulujące zagadnienia związane z wykorzystywaniem wizerunków polskich znaków pieniężnych, będących prawnymi środkami płatniczymi w zakresie dopuszczalnego sposobu ich wykorzystywania do celów komercyjnych.

Potrzeba opracowania „Dobrych praktyk” i przekazania ich do publicznej wiadomości wynika przede wszystkim z faktu odnotowywanych przez NBP przypadków niewłaściwego wykorzystywania wizerunków polskich pieniędzy, dezawuujących ich powagę i pozostających w sprzeczności z funkcją prawnego środka płatniczego. „Dobre praktyki” mają również ułatwić zainteresowanym prawidłowe i zgodne z prawem wykorzystywanie wizerunków polskich znaków pieniężnych.

Narodowy Bank Polski uznaje, iż reprodukcja wizerunków znaków pieniężnych poprzez ich drukowanie, kopiowanie, skanowanie lub każde inne powielanie w sposób sprzeczny z poniższymi zasadami stanowić będzie naruszenie „Dobrych praktyk”.

Uwzględnienie poniższych zasad pozwoli na zminimalizowanie ryzyka prawnego, przy czym Narodowy Bank Polski podkreśla, że ewentualna decyzja w tym zakresie należy do właściwości odpowiednich instytucji lub organów publicznych.

Założenia ogólne

1. Prawnymi środkami płatniczymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety wprowadzone do obiegu obowiązującym Zarządzeniem Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
2. Wyłącznie banknoty i monety odpowiadające warunkom określonym w wyżej wymienionym Zarządzeniu mogą być określane jako autentyczny polski środek płatniczy.
3. Reprodukcja banknotu lub monety oznacza każde ich odwzorowanie – zarówno materialne jak i niematerialne, które wykorzystuje całość lub część wizerunku banknotu lub monety, a także część elementów ich wzoru – które może przypominać lub sprawiać wrażenie autentycznego banknotu lub monety, niezależnie od:
   • rozmiaru wizerunku;
   • materiału lub techniki jego wykonania;
   • wprowadzenia modyfikacji w elementy wzoru banknotu lub monety (takie jak litery lub symbole) lub dodanie nowych elementów.
4. Nie dopuszcza się reprodukcji banknotu lub monety polegającej na modyfikacji wizerunku poprzez zamianę istniejących bądź dodawaniu nowych elementów, w tym na przykład: modyfikacji oznaczeń nominału, nazwy emitenta i kraju, wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, wizerunku władcy.

Reprodukcje wizerunków banknotów

1. Jednostronna reprodukcja wizerunku strony przedniej albo strony odwrotnej banknotu może być wykonana i wykorzystywana wyłącznie po spełnieniu przynajmniej jednego z następujących warunków:
   • wizerunek posiadać będzie wymiary większe niż 125% albo mniejsze niż 75% wymiaru banknotu autentycznego;
   • na wizerunku znajdzie się nieprzeźroczysty napis WZÓR” lub „SPECIMEN” lub napisany czcionką Arial lub podobną do czcionki Arial napis „REPRODUKCJA” w kontrastującym kolorze, umieszczony przekątnie, o długości nie mniejszej niż 75% długości reprodukcji oraz wysokości nie mniejszej niż 15% wysokości reprodukcji.
2. Dwustronna reprodukcja wizerunku banknotu możliwa jest tylko wówczas, gdy spełnione zostaną łącznie co najmniej dwa spośród wymienionych warunków:
   • wizerunek posiadać będzie wymiary większe niż 200% albo mniejsze niż 50% wymiaru autentycznego banknotu, a materiał, z którego wykonano wizerunek różnić się będzie znacząco od papieru, z którego wykonany jest autentyczny banknot;
   • jeden z rogów wizerunku banknotu zostanie odcięty tworząc w tym miejscu linię prostą;
   • na stronie przedniej i odwrotnej wizerunku znajdzie się nieprzeźroczysty napis „WZÓR” lub „SPECIMEN” lub napisany czcionką Arial lub podobną do czcionki Arial napis „REPRODUKCJA” w kontrastującym kolorze, umieszczony przekątnie, o długości nie mniejszej niż 75% długości reprodukcji oraz wysokości nie mniejszej niż 15% wysokości reprodukcji.
3. Reprodukcja fragmentu strony przedniej lub strony odwrotnej banknotu możliwa jest tylko wówczas gdy spełnione zostaną łącznie następujące warunki:
   • wykorzystywana część jest mniejsza niż 1/3 powierzchni reprodukowanej strony przedniej lub odwrotnej banknotu;
   • nie następuje ucięcie wizerunku orła w koronie, napisu Narodowy Bank Polski lub wizerunku władcy.
4. Reprodukcja całego wizerunku banknotu publikowana na stronach internetowych lub wykorzystywana w prezentacjach multimedialnych oraz innych elektronicznych formach udostępniania może być wykonywana tylko wówczas, gdy rozdzielczość reprodukcji elektronicznej w jej rozmiarze pierwotnym nie przekracza 72 punktów na cal (dpi), a na wizerunku znajdzie się nieprzeźroczysty napis „WZÓR” lub „SPECIMEN” lub napisany czcionką Arial lub podobną do czcionki Arial napis „REPRODUKCJA” w kolorze kontrastującym do koloru dominującego banknotu, umieszczony przekątnie, o długości nie mniejszej niż 75% długości reprodukcji oraz wysokości nie mniejszej niż 15% wysokości reprodukcji.
5. Reprodukcja fragmentu wizerunku banknotu publikowana na stronach internetowych lub wykorzystywana w prezentacjach multimedialnych oraz innych elektronicznych formach udostępniania może być wykonywana tylko wówczas, gdy wykonana zostanie w rozdzielczości nie większej niż 72 punktów na cal (dpi) i spełnia wymagania określone w punkcie 3.
6. Reprodukcje wizerunków banknotów nie mogą być wykorzystywane:
   • w celu reklamy, promocji lub innego rodzaju upowszechniania używek lub innych substancji, których nadużywanie może zagrażać zdrowiu lub życiu;
   • w sposób sugerujący ich niszczenie, między innymi poprzez ich gniecenie, dziurawienie, przerywanie, cięcie, palenie;
   • w sposób prezentujący ich składanie w różne figury lub kształty;
   • w inny sposób niezwiązany z kontekstem ich funkcji płatniczej (w tym jako dekoracja, tło itp.).

Reprodukcje wizerunków monet

1. Reprodukcje wizerunków monet:
   • nie mogą być wykorzystywane w celu reklamy, promocji lub innego rodzaju upowszechniania używek lub innych substancji, których nadużywanie może zagrażać zdrowiu lub życiu;
   • muszą wiernie odzwierciedlać wizerunek i proporcje autentycznej monety i bez jego zniekształcania lub zmiany – gdy reprodukcja ma formę wydruków, rysunków, obrazów, fotografii;
   • muszą być większe lub mniejsze o 25% od autentycznej monety – gdy będą umieszczone na żetonach lub medalach wykonanych z materiałów takich jak papier, drewno, plastik.
2. Reprodukcja wizerunku monety nie może polegać na umieszczeniu wizerunku na krążku z metalu, z którego są wykonane monety autentyczne lub z metalu o zbliżonej barwie lub podobnych własnościach elektromagnetycznych oraz o parametrach technicznych takich jak masa i wymiary takich samych lub zbliżonych do parametrów monety autentycznej.

Zobacz również