Raport o stabilności systemu finansowego. Grudzień 2025
System finansowy jest stabilny i odporny na szoki.
Sektor bankowy dysponuje wysokimi nadwyżkami kapitałowymi ponad wymogi regulacyjne, do czego przyczyniły się między innymi wypracowane zyski, które przez lata w znacznej proporcji przeznaczane były na zwiększenie funduszy własnych. Dzięki temu banki zachowują odpowiednią zdolność do pokrycia strat i świadczenia usług finansowych, nawet przy założeniu pesymistycznych scenariuszy testów warunków skrajnych.
Kluczowe wyzwania dla stabilności finansowej nie zmieniły się istotnie od ostatniej edycji Raportu i związane są przede wszystkim z niepewnością środowiska prawnego, która przejawia się w dwóch wymiarach. Pierwszy dotyczy kosztów ryzyka prawnego – ujawniły się nowe ryzyka związane z wykładnią przepisów o ochronie konsumenta w kredytach złotowych. Drugi dotyczy ograniczonej przewidywalności regulacji krajowych, która utrudnia planowanie działalności w dłuższym okresie.
Znacznemu obniżeniu uległa przewidywana skala rezerw, które banki będą musiały tworzyć na ryzyko prawne mieszkaniowych kredytów walutowych. Na obecnym etapie ryzyko to można uznać za istotnie ograniczone.
W kontekście wysokiego udziału obligacji skarbowych w bilansach banków wyzwaniem może być wzrost długu publicznego i potrzeb pożyczkowych Państwa w najbliższych latach. Zwiększać to może ryzyko spadku wyceny obligacji w warunkach wysokiej niepewności geopolitycznej i ewentualnego wzrostu awersji do ryzyka na rynkach finansowych.
W ocenie NBP dalszemu utrzymaniu stabilności finansowej sprzyjałaby realizacja następujących rekomendacji:
• ograniczanie niepewności otoczenia prawno-regulacyjnego, w którym funkcjonuje system finansowy,
• zapewnienie proporcjonalności w ramach ochrony konsumentów na rynku finansowym,
• dalsze zaangażowanie interesariuszy krajowego rynku finansowego w realizację reformy wskaźników referencyjnych stóp procentowych,
• pełne pokrycie przez banki wymogu MREL w kwocie na rekapitalizację kwalifikowanymi instrumentami dłużnymi,
• dokonanie przeglądu Wskaźnika Finansowania Długoterminowego (WFD) pod kątem zasadności jego ostatecznego wprowadzania lub modyfikacji,
• wzmocnienie systemu zarządzania ryzykiem stopy procentowej przez banki spółdzielcze i działanie na rzecz odwrócenia spadku liczby ich udziałowców,
• uwzględnienie ryzyka wynikającego z wysokiego udziału oczekiwanych zysków z przyszłych składek w środkach własnych oraz podwójnego wykorzystania kapitału przy ocenie wypłacalności zakładów ubezpieczeń,
• uzupełnienie oferty zakładów ubezpieczeń o rentę dożywotnią oraz zapewnienia odpowiedniej wartości dla klienta w zawieranych umowach,
• właściwe informowanie klientów na temat zakresu udzielanej ochrony i wysokości ewentualnego odszkodowania przez zakłady ubezpieczeń,
• redukcja niedopasowania płynności aktywów i pasywów otwartych funduszy inwestycyjnych.