Bezpieczeństwo płatności elektronicznych: sprawdź, zabezpiecz, aktualizuj
Rozpoczął się gorący okres przedświątecznych zakupów. Z tej okazji przypominamy najważniejsze zasady bezpiecznego postępowania przy płatnościach elektronicznych. Zapoznaj się z tymi wskazówkami i płać bezpiecznie.
„Sprawdź, zabezpiecz, aktualizuj” – te trzy czynności, wykonywane przez konsumentów podczas korzystania z elektronicznych form płatności, poprawiają ich bezpieczeństwo, zarówno w cyberprzestrzeni, jak i codziennej rzeczywistości.
SPRAWDŹ, zanim zaczniesz działać
Zasada ograniczonego zaufania to większa szansa na ochronę finansów osobistych. Większość oszustw finansowych polega na wykorzystaniu niedostatecznej ostrożności konsumentów. Przestępcy tworzą komunikaty nakłaniające odbiorcę do szybkiego wykonania określonych działań, rzekomo w celu uniknięcia zagrożenia lub odniesienia wyjątkowej korzyści. Okres przedświątecznych przygotowań i zakupów to czas, kiedy mamy więcej obowiązków i łatwo możemy stracić czujność.
Jeśli otrzymana wiadomość wzbudza Twój niepokój lub wprowadza w stan ekscytacji, zastanów się nad kolejnymi czynnościami wskazanymi przez nadawcę takiej informacji. Nie rób nic pod presją czasu, a na pewno nie klikaj w linki przesłane w niespodziewanych wiadomościach e-mail lub SMS-ach, nie instaluj nieznanego, dodatkowego oprogramowania, nie przekazuj danych, które nie są niezbędne do przeprowadzenia płatności i dostawy towaru, nie akceptuj płatności, które budzą wątpliwości. W razie niepewności skontaktuj się ze swoim bankiem.
Warto poszukać dalszych wskazówek na temat bezpieczeństwa konsumenta w sieci, zwłaszcza na stronach instytucji publicznych oraz podmiotów dostarczających usługi finansowe.
ZABEZPIECZ swoje urządzenia i dane
Zabezpieczaj programem antywirusowym swoje urządzenia: nie tylko komputer stacjonarny czy laptop, ale także smartfon i tablet. Stosuj wszystkie zabezpieczenia, jakie są dostępne w danym urządzeniu. W celu zwiększenia bezpieczeństwa swojego komputera, telefonu czy tabletu korzystaj tylko z legalnego oprogramowania oraz aplikacji bankowych dostępnych na stronie internetowej Twojego banku lub w serwisach Apple i Google. Instalując oprogramowanie, zweryfikuj niezbędny zakres uprawnień tego oprogramowania do dostępu do zasobów w Twoim urządzeniu. Zabezpiecz swoje urządzenia hasłem i – o ile jest to możliwe – dodatkowo biometrycznie, np. odciskiem palca lub biometrią twarzy.
Nie zostawiaj swoich danych bez ochrony. Ustawiaj silne hasła (czyli takie, które składają się z ciągu cyfr, liter różnej wielkości oraz znaków specjalnych) i nigdy nie używaj tych samych haseł w różnych serwisach: w systemach bankowych, w sklepach internetowych, do poczty e-mail, w mediach społecznościowych. Nie przechowuj haseł w notatnikach, bo mogą one wpaść w niepowołane ręce, ani w niezabezpieczonych plikach na swoich urządzeniach. Korzystaj z menedżera haseł – najlepiej takiego, do którego dostęp jest zabezpieczony dwustopniową weryfikacją użytkownika. Menedżer haseł to program, dzięki któremu nie musisz pamiętać swoich haseł oraz możesz wykorzystać bardzo długie hasła generowane automatycznie.
Chroń wszystkie dane, które są związane z możliwością dokonywania płatności elektronicznych, w tym: loginy, hasła, kody PIN do aplikacji banku, kody SMS, dane znajdujące się na Twojej karcie płatniczej czy jednorazowe kody BLIK. Pamiętaj, że powyższe informacje mają charakter poufny i zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem nie mogą być udostępniane osobom trzecim.
Przed pierwszym zakupem w danym sklepie internetowym warto zweryfikować go pod kątem wiarygodności: zajrzyj do regulaminu, poszukaj opinii w internecie. Za każdym razem sprawdzaj, czy płatność, którą zamierzasz zatwierdzić, jest na pewno tą zleconą przez Ciebie, dlatego uważnie czytaj SMS-y, jakie przychodzą na Twój telefon, lub komunikaty w aplikacji mobilnej banku. Gdy pojawi się błąd przy realizacji płatności, zachowaj ostrożność i zwróć uwagę, czy nie zmieniła się strona, na której ponownie próbujesz zapłacić. Dokładnie sprawdzaj komunikaty o niedopłacie drobnych kwot – to może być próba oszustwa poprzez wyłudzenie danych do logowania do bankowości internetowej.
AKTUALIZUJ oprogramowanie i swoją wiedzę
Upewnij się, że są przeprowadzane automatyczne aktualizacje systemu operacyjnego oraz że system operacyjny, oprogramowanie czy aplikacje są aktualne i wspierane przez producenta. Oprócz nowych funkcjonalności aktualizacje zawierają także elementy z obszaru cyberbezpieczeństwa.
Weź pod uwagę, że nie jest bezpieczne korzystanie nie tylko z publicznych, darmowych punktów połączenia bezprzewodowego (WiFi), ale także z publicznie dostępnych urządzeń do ładowania. Cyberprzestępcy mogą poprzez takie usługi uzyskać dostęp do Twoich urządzeń, danych i w efekcie również pieniędzy zgromadzonych na Twoim koncie. Jeśli jednak korzystasz z tego rodzaju usług otwartych dla wszystkich, nigdy nie akceptuj żądania dostępu do Twoich danych.
Bezpieczeństwo posiadanych przez Ciebie urządzeń oraz pieniędzy w znacznym stopniu jest uzależnione od stopnia Twojej świadomości na temat zasad bezpiecznego korzystania z płatności elektronicznych. Metody przestępcze wykorzystywane przez oszustów ewoluują i dlatego należy aktualizować swoją wiedzę na temat bieżących zagrożeń oraz metod zabezpieczenia się przed nimi. Informacje te znajdziesz w serwisie transakcyjnym i aplikacji mobilnej Twojego banku oraz na stronach internetowych instytucji publicznych dbających o bezpieczeństwo konsumentów w sieci.
Udanych i bezpiecznych świątecznych zakupów!
Przydatne informacje o tym, jak bezpiecznie płacić elektronicznie:
- Jak bezpiecznie kupować w internecie – poradnik CERT Polska 2022/2023
- Poradnik FinCERT.pl – Bankowego Centrum Cyberbezpieczeństwa ZBP, Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości oraz Komendy Głównej Policji – bezpieczne zakupy przedświąteczne
- Poradnik Kupuj bezpiecznie online z BLIKIEM
- Komunikat: NBP ostrzega przed oszustami wykorzystującymi wizerunek banku
- Aktualności UNKF dot. cyberbezpieczeństwa
- Lista komunikatów i ostrzeżeń FinCERT.pl
- Kampania BLIK „Dobre nawyki”