Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB)
ESRB jest niezależnym organem Unii Europejskiej sprawującym nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowymESRB jest niezależnym organem Unii Europejskiej sprawującym nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowym
Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) jest niezależnym organem Unii Europejskiej sprawującym nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowym. ESRB została utworzona na podstawie rozporządzenia, które weszło w życie 16 grudnia 2010 r. Zadaniem ESRB jest przeciwdziałanie ryzykom systemowym dla stabilności finansowej w Unii lub ograniczanie tych ryzyk. Ryzyka te mogą wynikać zarówno z powiązań między instytucjami finansowymi i rynkami, jak i z uwarunkowań makroekonomicznych i strukturalnych. ESRB może wydawać ostrzeżenia i zalecenia podjęcia niezbędnych działań zaradczych. Rada ma się przyczyniać do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego i tym samym zapewniać trwały wkład sektora finansowego we wzrost gospodarczy UE. ESRB jest częścią Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (ESFS). Obok ESRB system ten tworzą: Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA), Wspólny Komitet Europejskich Urzędów Nadzoru oraz krajowe organy nadzorcze.
Europejski Bank Centralny (EBC) oraz banki centralne krajów członkowskich UE odgrywają bardzo ważną rolę w organizacji i funkcjonowaniu ESRB. Siedzibą ESRB jest Frankfurt nad Menem, a EBC zapewnia sekretariat dla ESRB oraz udziela wsparcia analitycznego, statystycznego, logistycznego i administracyjnego. Przewodniczącym Rady Generalnej – organu decyzyjnego ESRB – jest Prezes EBC, a w jej skład wchodzą również prezesi wszystkich banków centralnych krajów członkowskich UE. Strukturę organów ESRB tworzą ponadto: Komitet Sterujący (wspierający proces decyzyjny) oraz dwa komitety doradcze: Doradczy Komitet Techniczny (ATC) oraz Doradczy Komitet Naukowy (ASC). W latach 2011-2016 Prezes NBP Marek Belka był członkiem Komitetu Sterującego jako reprezentant kraju spoza strefy euro i jedyny przedstawiciel banków centralnych regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Link do strony internetowej ESRB, na której zamieszczone są zalecenia, ostrzeżenia i inne publikacje ESRB >> http://www.esrb.europa.eu
***
14 lutego 2012 r. w Dzienniku Urzędowym UE zostało opublikowane w języku polskim zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z 22 grudnia 2011 r. w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych.
W zaleceniach ESRB wskazuje się, że każdy kraj członkowski UE powinien powołać organ, który będzie prowadził politykę makroostrożnościową. Organem makroostrożnościowym może być pojedyncza instytucja lub rada składająca się z kilku instytucji, których działania mają istotny wpływ na stabilność finansową. Banki centralne powinny odgrywać wiodącą rolę w prowadzeniu polityki makroostrożnościowej.
11 października 2011 r. opublikowane zostało zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) dotyczące udzielania kredytów walutowych kredytobiorcom nie posiadającym zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym. W opinii ESRB nadmierny wzrost zadłużenia w walutach obcych jest nie tylko źródłem podwyższonego ryzyka dla poszczególnych banków, ale może również stanowić ryzyko dla stabilności finansowej i makroekonomicznej na poziomie całej UE. Zagrożenia o charakterze systemowym związane z kredytami walutowymi obejmują ryzyko płynności i dostępu do finansowania, ryzyko wystąpienia niestabilnych boomów na rynkach aktywów, ograniczenie skuteczności krajowej polityki pieniężnej oraz wzrost wrażliwości gospodarek na zmiany przepływów kapitałowych. Celem zalecenia ESRB jest ograniczenie dostępności kredytów walutowych dla kredytobiorców nie zabezpieczonych przed ryzykiem kursowym poprzez podwyższenie wymagań w zakresie oceny zdolności kredytowej kredytobiorców i wyceny ryzyka kredytowego przez banki oraz nałożenie na nie dodatkowych wymogów kapitałowych. Z punktu widzenia skuteczności polityki makroostrożnościowej na szczeblu poszczególnych krajów UE szczególnie istotne jest wprowadzenie przez ESRB zasady wzajemności (ang. reciprocity) w relacjach nadzorców krajowych. Zgodnie z nią, kredyty walutowe udzielane na danym rynku muszą podlegać rygorom wprowadzonym przez nadzór krajowy, niezależnie od tego czy kredytodawca ma swoją siedzibę na terenie tego kraju, działa przez oddział, czy też udziela kredytów podmiotom krajowym transgranicznie.