Zarządzanie ryzykiem w NBP

Ryzyko finansowe

Podstawowymi rodzajami ryzyka finansowego, towarzyszącego działalności NBP związanej z zarządzaniem rezerwami dewizowymi i realizacją polityki pieniężnej, są: ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe (stopy procentowej, kursowe i zmian ceny złota, zmian cen kontaktów equity index futures) oraz ryzyko płynności.

Ryzyko kredytowe związane jest z możliwością poniesienia strat finansowych wskutek niewywiązania się kontrahenta z ciążących na nim zobowiązań (w szczególności niespłacenia całości lub części kapitału wraz z odsetkami w uzgodnionym terminie) lub spadku wartości rynkowej instrumentów inwestycyjnych w konsekwencji pogorszenia wiarygodności kredytowej emitenta.

Ryzyko stopy procentowej to ryzyko spadku wartości rynkowej instrumentów finansowych w wyniku niekorzystnej zmiany ich rentowności.

Ryzyko kursowe wynika z możliwości spadku wartości zasobów walut obcych na skutek zmian kursów walut obcych na rynku walutowym.

Ryzyko zmian cen kontraktów equity index futures związane jest z możliwością spadku wartości tych kontraktów wynikającą przede wszystkim z niekorzystnych zmian cen instrumentu bazowego (indeksu akcyjnego).

Ryzyko płynności wynika z możliwości poniesienia dodatkowych kosztów w razie konieczności niezwłocznego pozyskania płynnych środków.

Akceptowany poziom ryzyka finansowego określany jest poprzez zatwierdzony przez Zarząd NBP system limitów, ustalany w sposób uwzględniający również ograniczenie ryzyka koncentracji.

Departament Zarządzania Ryzykiem Finansowym opracowuje kryteria wyboru kontrahentów, metodologię ustalania limitów inwestycyjnych i sprawuje bieżącą kontrolę ich przestrzegania. Sporządza również regularne analizy i raporty dotyczące ekspozycji na ryzyko finansowe, które są przedstawiane Zarządowi NBP.

Szczegółowe informacje o ekspozycji NBP na poszczególne rodzaje ryzyka finansowego oraz stosowanych metodach jej ograniczania są dostępne w corocznej publikacji Sprawozdanie finansowe NBP.

Ryzyko operacyjne

W NBP funkcjonuje system zarządzania ryzykiem operacyjnym, obejmujący:

• zdecentralizowane zarządzanie ryzykiem operacyjnym dokonywane przez dyrektorów departamentów Centrali i Oddziałów Okręgowych NBP, którzy monitorują ryzyko operacyjne, przeprowadzają ocenę jego poziomu, podejmują działania ograniczające występowanie ryzyka w swojej jednostce oraz raportują zgodnie z regulacjami wewnętrznymi;
  
• monitorowanie i analizowanie ryzyka operacyjnego występującego w skali NBP, przygotowywanie narzędzi zarządzania ryzykiem operacyjnym w NBP, opracowywanie regulacji oraz projektów rozwiązań dotyczących zmian procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz szkolenie pracowników NBP w zakresie ryzyka operacyjnego przez Departament Bezpieczeństwa, który przygotowuje także sprawozdawczość nt. ryzyka operacyjnego dla Komisji ds. Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym i Zarządu NBP;
  
• dokonywanie oceny efektywności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w NBP, monitorowanie bieżącego poziomu ryzyka operacyjnego i analizowanie przyczyn powstawania ryzyka na poziomie wysokim lub nieakceptowalnym oraz rekomendowanie Zarządowi NBP propozycji rozwiązań i zmian w tym obszarze przez Komisję ds. Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym;
  
• podejmowanie decyzji o charakterze strategicznym w tym obszarze przez Zarząd NBP, w tym na podstawie otrzymywanych raportów odnośnie ryzyka operacyjnego.