Wyniki kwartalnej ankiety NBP nt. sytuacji na rynku kredytowym
Pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost stóp procentowych istotnie ograniczyły aktywność na rynku kredytowym w III kwartale 2022 r.
Banki zaostrzyły kryteria udzielania wszystkich rodzajów kredytów i zanotowały spadek popytu w większości segmentów rynku kredytowego, z wyjątkiem kredytów krótkoterminowych dla dużych przedsiębiorstw.
W dniu 7 listopada 2022 r. Narodowy Bank Polski opublikował kwartalną informację pt. „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych”. W materiale omówione zostały zmiany w polityce kredytowej banków i popycie na kredyty, które zaobserwowano w III kwartale oraz przewidywania banków na IV kwartał 2022 r. Informacja została przygotowana na podstawie ankiety, którą na początku października 2022 r. wypełniły 23 banki o łącznym udziale w rynku kredytowym wynoszącym 89%.
W III kwartale 2022 r. ankietowane banki zaostrzyły kryteria udzielania wszystkich rodzajów kredytów dla przedsiębiorstw, jako powód podając m.in. pogorszenie się prognoz sytuacji gospodarczej. Jednocześnie, z wyjątkiem obniżenia maksymalnej kwoty kredytu, banki nie zmieniły istotnie warunków kredytowania. Spadek popytu na kredyty, poza krótkoterminowymi dla dużych przedsiębiorstw, wynikał m.in. z pogorszenia koniunktury gospodarczej i niższego zapotrzebowania na finansowanie inwestycji. Na poprawę popytu na kredyt krótkoterminowy miało natomiast wpływ zwiększone zapotrzebowanie na finasowanie zapasów i kapitału obrotowego.
Po rocznym okresie zaostrzania kryteriów udzielania kredytów mieszkaniowych, w III kwartale 2022 r. większość banków nie dokonało zmian uwzględniając w swych decyzjach m.in. spadek popytu i wzrost konkurencji ze strony innych banków. Najczęściej wskazywanym przez banki powodem znacznego spadku popytu na kredyty mieszkaniowe było pogorszenie się sytuacji gospodarstw domowych i prognoz sytuacji na rynku mieszkaniowym.
W opinii banków zaostrzenie polityki kredytowej w III kwartale 2022 r. w segmencie kredytów konsumpcyjnych wynikało z pogorszenia się sytuacji gospodarstw domowych i wzrostu stóp procentowych. Banki podniosły marżę kredytową, w tym na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem, ale jednocześnie obniżyły pozaodsetkowe koszty kredytu. Banki ponownie zaobserwowały spadek popytu na kredyt będący następstwem m.in. spadku zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku.
Banki obawiają się dalszego obniżenia aktywności na rynku kredytowym w IV kwartale 2022 r. Ankietowane podmioty przewidują kontynuację zaostrzania polityki kredytowej wobec przedsiębiorstw (głównie dużych podmiotów) i gospodarstw domowych oraz oczekują, z wyjątkiem kredytów krótkoterminowych dla przedsiębiorstw, spadku popytu, szczególnie dużego w przypadku długoterminowych kredytów dla przedsiębiorstw.