Wyniki kwartalnej ankiety NBP nt. sytuacji na rynku kredytowym
Pogorszenie się perspektyw makroekonomicznych i wzrost udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym najczęściej skłaniały banki w II kwartale 2023 r. do zaostrzania polityki kredytowej we wszystkich segmentach kredytów. Zmianom polityki kredytowej towarzyszył znaczny wzrost popytu na kredyty dla gospodarstw domowych, spadek dla MSP oraz brak istotnych zmian w przypadku dużych przedsiębiorstw.
W dniu 7 sierpnia 2023 r. Narodowy Bank Polski opublikował kwartalną informację pt. „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych”. W materiale omówione zostały zmiany w polityce kredytowej banków i popycie na kredyty, które zaobserwowano w II kwartale oraz przewidywania banków na III kwartał 2023 r.
W II kwartale 2023 r. ankietowane banki nie zmieniły istotnie kryteriów udzielania kredytów wobec dużych przedsiębiorstw oraz zaostrzyły je wobec małych i średnich przedsiębiorstw (MSP). Jednocześnie banki zaostrzyły większość warunków udzielania kredytów. Spadki zapotrzebowania na finansowanie inwestycji oraz – pierwszy raz od I kwartału 2021 r. – na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego osłabiły popyt w większości segmentów rynku kredytów dla przedsiębiorstw.
Po krótkotrwałym łagodzeniu, w II kwartale 2023 r. banki ponownie zaostrzyły kryteria udzielania kredytów mieszkaniowych. Motywowały to m.in. pogorszeniem się prognoz sytuacji gospodarczej oraz jakości portfela kredytów mieszkaniowych, choć jednocześnie uwzględniały czynnik łagodzący jakim była sytuacja na rynku mieszkaniowym. Banki zachowały dotychczasowe warunki udzielania kredytów, a zdecydowana większość z nich zaobserwowała wzrost popytu na kredyt mieszkaniowy.
W opinii banków kontynuacja zaostrzania polityki kredytowej w segmencie kredytów konsumpcyjnych w II kwartale 2023 r. wynikała ze wzrostu udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym. Banki podwyższyły marże kredytowe, w tym na kredyty obarczone podwyższonym ryzykiem, ale również zwiększyły maksymalną kwotę kredytu. Wzrost zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku, zdaniem banków, wzmacniał popyt gospodarstw domowych na kredyty konsumpcyjne.
Na III kwartał 2023 r. banki zapowiadają zaostrzenie kryteriów udzielania wszystkich rodzajów kredytów oraz oczekują spadku popytu na kredyty dla MSP, jak również dalszego wzrostu popytu na kredyty dla dużych przedsiębiorstw oraz kredyty mieszkaniowe i konsumpcyjne.