30-lecie pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych na srebrnej monecie
Od 21 października 2021 r. do nabycia srebrna moneta kolekcjonerska „30-lecie pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych”
Narodowy Bank Polski poinformował, że od 21 października można kupić nową srebrną monetę kolekcjonerską „30-lecie pierwszych wolnych wyborów parlamentarnych” (temat indywidualny)
– o nominale 10 zł.
Na awersie monety znajdują się portret Prezesa Rady Ministrów w latach 1991–1992 Jana Olszewskiego, według zdjęć autorstwa Macieja Chojnowskiego, fragment schematu miejsc w sali posiedzeń Sejmu oraz stylizowana urna wyborcza. Rewers przedstawia fragment kompleksu zabudowań sejmowych z centralnie umieszczonym budynkiem mieszczącym sale posiedzeń Sejmu oraz fragment budynku Senatu. Na pierwszym planie umieszczono stylizowany fragment karty wyborczej z orłem Państwowej Komisji Wyborczej.
Srebrna moneta o nominale 10 zł i masie 31,1 g zostanie wyemitowana w nakładzie do 12 tys. sztuk i można ją będzie nabyć w cenie 250 zł brutto w Oddziałach Okręgowych NBP i w sklepie internetowym Kolekcjoner.
Więcej informacji można znaleźć w folderze emisyjnym.
Polska była ostatnim państwem Europy Środkowej, w którym po upadku rządów komunistycznych doszło do wolnych wyborów parlamentarnych. Wpływ na to miał ewolucyjny charakter zmian ustrojowych, zapoczątkowanych obradami okrągłego stołu, a następnie polityka rządu Tadeusza Mazowieckiego, który postanowił przeprowadzić w pierwszej kolejności demokratyczne wybory samorządowe (maj 1990). Później zaś pogrążona w coraz ostrzejszym sporze politycznym elita ruchu „Solidarności” zdecydowała o rozpisaniu powszechnych wyborów prezydenckich. Ich zwycięzca, Lech Wałęsa, wszedł w wielomiesięczny spór z większością sejmu kontraktowego na temat kształtu ordynacji wyborczej. Wszystko to sprawiło, że wolne wybory do Sejmu przeprowadzono dopiero 27 października 1991 r. – napisał w folderze numizmatycznym prof. Antonii Dudek.
Uczestniczyło w nich jedynie 43,2 proc. uprawnionych, do czego przyczyniło się rozczarowanie wielu obywateli kierunkiem przemian politycznych i gospodarczych zapoczątkowanych w 1989 r. Ponieważ proporcjonalna ordynacja nie przewidywała progu wyborczego, w Sejmie znaleźli się przedstawiciele aż 24 ugrupowań, z których największą liczbą posłów (zaledwie 62) dysponowała Unia Demokratyczna. Skalę rozdrobnienia politycznego w tych wyborach do Sejmu dobrze też ilustruje fakt, że czternaście partii zdobyło mniej niż dziesięć mandatów, z czego siedem – zaledwie po jednym – podkreśla profesor Dudek.
Na marszałka sejmu został wybrany lider Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego prof. Wiesław Chrzanowski. Sejm I kadencji powołał w grudniu 1991 r. rząd Jana Olszewskiego, a po jego upadku, przyspieszonym przez kryzys lustracyjny (4 czerwca 1992 r.), i nieudanej misji Waldemara Pawlaka – w lipcu 1992 r. rząd Hanny Suchockiej. Udzielenie wotum nieufności temu ostatniemu gabinetowi w maju 1993 r. skłoniło prezydenta Wałęsę do rozwiązania parlamentu i rozpisania przedterminowych wyborów. Najważniejszym dokonaniem Sejmu I kadencji było uchwalenie tzw. małej konstytucji, która weszła w życie 17 października 1992 r. – informuje prof. Antonii Dudek.
Kolejna emisja jest zaplanowana na 26 października 2021 r. Tego dnia Narodowy Bank wprowadzi do obiegu dwie srebrne monety o nominale 10 zł „Wielcy polscy ekonomiści – Edward Taylor i Tadeusz Brzeski” (kontynuacja serii).
Kontakt:
Kontakt dla kolekcjonerów:
e-mail kolekcjoner@nbp.pl,
tel. +48 22 185 91 59 lub 22 185 13 03
Kontakt dla mediów:
e-mail press@nbp.pl,
tel. +48 22 185 20 12
O NBP:
Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo do emitowania monet i banknotów w Polsce. Wszystkie znaki pieniężne emitowane przez NBP – w tym kolekcjonerskie – są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi okazję zarówno do upamiętniania ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.
Wizerunki monety w wysokiej rozdzielczości: www.nbp.pl/monety