„Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny” nowa moneta okolicznościowa NBP

Narodowy Bank Polski poinformował, że od jutra – 8 listopada – będzie dostępna nowa moneta okolicznościowa z serii „Odkryj Polskę” – „Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny”.

Okolicznościowa moneta pięciozłotowa została wybita w standardzie obiegowym, z ozdobnym rewersem, na którym znajduje się wizerunek kościoła opactwa cysterskiego w Gościkowie-Paradyżu. Moneta została wyemitowana w nakładzie do 1 000 000 sztuk i można ją zamieniać po cenie nominalnej we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP.

Historia klasztoru w Paradyżu rozpoczęła się 29 stycznia 1230 r., kiedy Mikołaj Bronisz, wojewoda wielkopolski, podarował zakonowi cystersów z brandenburskiego opactwa w Lehninie dziewięć wsi oraz osadę Gościkowo nad Paklicą. Zakonnicy przybyli na te tereny sześć lat później i nadali siedzibie nazwę Paradisus Matris Dei (Raj Matki Bożej). Wznieśli drewniane zabudowania wraz z kaplicą, a około 1250 r. rozpoczęli budowę murowanego kościoła, ukończoną w 1288 r. Wzniesiony w stylu gotyckim kościół został konsekrowany w 1397 r.

W kolejnych latach opactwo stało się ważnym ośrodkiem życia intelektualnego. Było z nim związanych wielu uczonych, z których największą sławę zyskał Jakub z Paradyża, późniejszy profesor Akademii Krakowskiej. Umiejscowienie opactwa na zachodnich rubieżach kraju sprawiło, że klasztor miał również duże znaczenie polityczne. Przyczyniał się także do umacniania polskości tych ziem. O pozycji klasztoru świadczył też jego rozwój gospodarczy; na początku XVI w. paradyskie dobra liczyły ponad 29 tys. ha ziemi, 4 tys. ha lasów i 21 wsi.

Rozkwit opactwa zahamowała wojna trzydziestoletnia (1618–1648), w trakcie której stało się ono celem najazdów wojsk brandenburskich i szwedzkich. Zniszczeń dopełnił pożar, który wybuchł 10 kwietnia 1633 r. i objął zabudowania klasztorne oraz kościół. Do odbudowy klasztoru przyczynił się król Władysław IV, związany z Paradyżem osobą swojego wychowawcy, opata Marka Łętowskiego.

W 1722 r. kolejny pożar strawił znaczną część zabudowań. Kościół przebudowano i nadano mu późnobarokowy charakter. Po drugim rozbiorze Polski Paradyż znalazł się w granicach państwa pruskiego, którego władze w 1796 r. skonfiskowały dobra klasztorne, a w 1834 r. zlikwidowały opactwo.

W latach 1836–1926 w budynkach funkcjonowało Królewskie Katolickie Seminarium Nauczycielskie. Po II wojnie światowej obiekt został przekazany Kościołowi katolickiemu. Mieści się w nim siedziba Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego i Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni Powołań Kapłańskich.

Więcej informacji można znaleźć w folderze emisyjnym.

Kolejna emisja jest zaplanowana na 5 grudnia 2023 r. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu monety kolekcjonerskie z serii „Skarby Stanisława Augusta” – „August III Sas” – złote o nominale 500 zł oraz srebrne o nominale 50 zł.

Kontakt:

Kontakt dla kolekcjonerów: e-mail kolekcjoner@nbp.pl, tel. +48 22 185  17 05

Kontakt dla mediów: e-mail press@nbp.pl, tel. +48 22 185 2012

***

O NBP

Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo do emitowania monet i banknotów w Polsce. Wszystkie znaki pieniężne emitowane przez NBP – w tym kolekcjonerskie – są prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Emisja wartości kolekcjonerskich stanowi okazję zarówno do upamiętniania ważnych historycznych rocznic i postaci, jak i do rozwijania zainteresowań polską kulturą, nauką i tradycją.