Komunikat Komitetu Stabilności Finansowej po posiedzeniu dotyczącym nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym

Data publikacji:

W posiedzeniu Komitetu Stabilności Finansowej, które odbyło się 28 marca 2023 r. uczestniczyli:

  • Paweł Szałamacha, Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego jako Przewodniczący Komitetu,
  • Piotr Patkowski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów,
  • Marcin Mikołajczyk, Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego,
  • Piotr Tomaszewski, Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Komitet, wykonując obowiązki ustawowe, podjął uchwałę ws. rekomendacji skierowanej do Ministra Finansów dotyczącej wskaźnika bufora antycyklicznego. Wyniki analizy wskazują, że obecnie obowiązujący wskaźnik tego bufora na poziomie 0% jest adekwatny i nie zachodzą przesłanki do jego zmiany. Przedstawiciel Ministra Finansów zgodził się z rekomendacją i potwierdził brak potrzeby podejmowania działań legislacyjnych w tym zakresie.

Członkowie Komitetu omówili źródła ryzyka w polskim systemie finansowym oraz jego otoczeniu, wskazane w ankiecie przeprowadzanej cyklicznie wśród instytucji reprezentowanych w KSF. Ogólna ocena ryzyka pogorszyła się w porównaniu z IV kwartałem 2022 r. Nadal najistotniejszym, słabym punktem krajowego systemu finansowego identyfikowanym przez Komitet pozostaje ryzyko prawne walutowych kredytów mieszkaniowych. Drugie miejsce w hierarchii źródeł ryzyka zajęło – zidentyfikowane po raz pierwszy w grudniu 2022 r. – ryzyko obniżonych nadwyżek kapitałowych i racjonowania kredytu. Na trzecie miejsce wśród źródeł ryzyka spadło ryzyko geopolityczne. Ryzyko związane z rynkiem nieruchomości mieszkaniowychoraz ryzyko słabości niektórych instytucji i zarażania pozostaje na umiarkowanym poziomie.

Komitet podtrzymuje swoją ocenę w kwestii braku podstaw prawnych i ekonomicznych do negowania prawidłowości wyznaczania wskaźnika referencyjnego WIBOR, wyrażoną w komunikacie z 9 grudnia 2022 r. Z uwagi na nadal podejmowane próby podważania wiarygodności i reprezentatywności tego wskaźnika Komitet uznał jego kwestionowanie w umowach kredytowych za ryzyko systemowe. Równocześnie Komitet monitoruje postępy prac Narodowej Grupy Roboczej, której celem jest sprawne i bezpieczne zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR przez WIRON. Komitet uważa, że zamiana ta powinna odbyć się bez uprzywilejowywania którejkolwiek ze stron umów.

Na posiedzeniu podsumowano bieżące tendencje na krajowym rynku nieruchomości mieszkaniowych. Obserwowany jest wzrost cen nominalnych mieszkań przy jednoczesnym trendzie spadkowym ich cen realnych. Ilość mieszkań oferowanych do sprzedaży oraz sprzedanych pozostaje niska w porównaniu do lat ubiegłych. Utrzymuje się spadek popytu na kredyty mieszkaniowe – zmniejszyła się liczba składanych wniosków kredytowych oraz wartość udzielanych kredytów.

Komitet zapoznał się z bieżącym stopniem realizacji rekomendacji dotyczących działań wspierających stabilne funkcjonowanie banków spółdzielczych (Uchwała KSF Nr 46/2021) oraz rekomendacji dotyczących działań wspierających stabilne funkcjonowanie spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (Uchwała KSF Nr 48/2021).

Komitet, realizując Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego w sprawie oceny skutków transgranicznych oraz dobrowolnej wzajemności środków polityki makroostrożnościowej (ERRS/2015/2), zapoznał się z analizami dotyczącymi ekspozycji polskiego sektora bankowego w Niderlandach i Litwie oraz uznał, że zachodzą przesłanki pozwalające na nieodwzajemnianie wprowadzonych w tych krajach instrumentów makroostrożnościowych.

Kolejne regularne posiedzenie Komitetu dotyczące nadzoru makroostrożnościowego zaplanowano na czerwiec 2023 r.